ارزیابی تأثیرات محیط زیستی کارخانۀ کمپوست با استفاده از رویکرد بیزین: مطالعۀ موردی استان گلستان

تهیۀ کمپوست یکی از استراتژی‌های مدیریت مواد زاید جامد شهری است که با هدف کاهش حجم و وزن موادی که باید دفع شوند، کاهش انتشار بو و شیرابه، بازیافت منابع و کاهش هزینه‌های دفع زباله استفاده می‌شود. برای رعایت قوانین محیط زیستی در چارچوب سازگاری پروژه‌های توسعه‌ای ب حساسیت‌های محیطی، اجرای طرح‌های ارزیابی تأثیرات محیط زیستی کارخانه‌های کمپوست الزامی شده است. ارزیابی تأثیرات محیط زیستی یکی از روش‏های مؤثر در راستای حفظ محیط زیست و مقابله با تخریب آن است. توجه به روش‏های نوین ارزیابی آثار توسعه، گام مفیدی در راستای بهبود محیط زیست محسوب می‏شود. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی آثار محیط زیستی پنج گزینۀ مکانی احداث کارخانۀ کمپوست در دو بخش شرقی و غربی استان گلستان است. جمع‏آوری اطلاعات با استفاده از بازدیدهای میدانی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی انجام شد. سپس پتانسیل آلودگی‏های موجود در پنج منطقه نقشه‌سازی شد. اطلاعات لازم از نقشه‌ها استخراج و نتایج آن برای تعیین جد‌ول‌های احتمال شرطی وارد شبکۀ بیزین شد. روش استفاده‌شده در شبکۀ بیزین‌ بر پایۀ تئوری بیز استوار است. نتایج به‌دست‌آمده از شبکۀ بیزین در هر یک از گزینه‏ها با استفاده از وزن‌دهی به آلودگی‏ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند‌معیاره و نیز با استفاده از روش Topsis برای اولویت‌بندی گزینه‏های پیشنهادی به کار رفت. نتایج این پژوهش نشان دادند که در بخش شرقی، گزینۀ دو و در بخش غربی، گزینۀ چهار مناسب هستند که نتایج حاصل از روش ماتریس ریاضی فازی‌سازی شده با فاکتور جبران را تأیید می‏کند. با توجه به امکان نمایش عدم قطعیت در مدل شبکۀ بیزین و واردکردن نظریه‌های کارشناسی در صورت کمبود داده‏ها یا دسترسی‌نداشتن به نتایج مدل‏ها، این روش تبدیل به یک روش کارآمد در ارزیابی آثار توسعه شده است.